RETINOIDY MEDIK8 | KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA

Retinoidy są naturalnie powstającymi pochodnymi beta karotenu. Do grupy tej zalicza się retinol, retynal, estry retinylu i kwas retinowy. U ssaków związki te wpływają na procesy rozwoju, angiogenezy i homeostazy skóry. Retinoidy są związkami nietrwałymi, podatnymi na procesy utleniania jak i izomeryzacji. W praktyce kosmetologicznej stosuje się wyłącznie retinol i jego pochodne. Ze względu na działania niepożądane stosowanie kwasu retinowego w kosmetykach jest prawnie zabronione.

Metabolizm retinoidów w skórze jest kontrolowany przez dwie klasy wewnątrzkomórkowych białek wiążących: komórkowe białko wiążące retinol typu I (CRBP I) oraz komórkowe białko wiążące kwas retinowy typu II ( CRABP II). Aktywność biologiczną retinoidów można określić na podstawie indukcji białka CRABP II. Jeśli uporządkujemy retinoidy według kryterium siły powodowanej przez nie indukcji tego białka, kolejność wyglądałaby w następujący sposób: kwas retinowy, retinalaldehyd, kwas 9-cis- retinowy, retinol, beta-karoten. Potwierdzone zostało istnienie szlaków metabolicznych zachodzących w ludzkiej skórze. Proces ten rozpoczyna się gdy wolny retinol łączy się ze swoistym cytoplazmatycznym białkiem wiążącym retinol CBBP. Kompleks retinol-CRBP jest substratem do dehydrogenazy retinolu, enzymu zdolnego do katalizowania przemiany retinolu do retynalu. Retynal jest następnie utleniany do kwasu retinowego przez oksydazę retynalu. Przekształcony kwas retinowy reguluje modele ekspresji genowej powodując wzrost i różnicowanie keratynocytów skóry. Wieloetapowe przemiany estrów retinylu służą do regulacji stężenia czynnych retinoidów w skórze i mogą w ten sposób przyczyniać się do potencjalnie mniejszego podrażnienia skóry podczas stosowania pochodnych.

Retinaldehyd jest prekursorem jego formy aktywnej w skórze, czyli kwasu retinowego i tworzy się jako pośredni metabolit transformacji retinolu w kwas retinowy zachodzącej w keratyocytach. W zastosowaniu miejscowym, retinal jest metabolizowany do kwasu retinowego na konkretnym etapie różnicowania, pozwalając na kontrolowane dostarczenie kwasu retinowego i powodując mniej skutków ubocznych. Wiele badań pokazało, że skuteczność retinalu jest porównywalna ze skutecznością kwasu retinowego, a większa niż retinolu. Retinal wykazuje znaczącą aktywność bakteryjną in vitro, zwłaszcza przeciwko bakteriom gram dodatnim, jak np. P. acnes czy S. aureus. Retinal jest bezpośrednim prekursorem kwasu retinowego w organizmie, jest więc cząsteczką najbardziej zbliżoną do kwasu retinowego. Wykazano, że stosowany miejscowo powoduje zwiększenie poziomu hialuronianu w skórze i naskórku. Jest to spowodowane tym, że miejscowe retinoidy zwiększają ekspresję CD44 towarzyszącego hiperplazji naskórka. Korzyścią z miejscowego stosowania retinalu jest poprawa stanu skóry trądzikowej ze skłonnością do powstawania stanów zapalnych takich jak krostki czy grudki. Badanie przeprowadzone przez Saurat i wsp. wykazali, że 0,05% retinalaldehyd jest dobrze tolerowany przez skórę ludzi i przyczynia się do zwiększenia poziomu inwolukryny, transglutaminazy i filagryny. Creid i wsp. wykazali, że retinalaldehyd jest równie skuteczny jak 0,05% kwas retinowy i powoduje mniej podrażnień. Kolejność tolerowania w przypadku retinoidów jest odwrotna do ich działania. Najlepiej tolerowane są estry retinylowe, a najgorzej kwas retinowy.

Retinoidy zmniejszają produkcję metaloproteinaz macierzy, stymulują aktywność fibroblastów przez stymulację syntezy kolagenu i GAG.

Na rynku pojawiły się produkty zawierające retinal, który jest skuteczniejszy niż retinol a dodatkowo dla zwiększenia jego stabilności i zmniejszenia właściwości drażniących zastosowano opatentowany system kapsułkowania. Preparatem takim jest Crystal Retinal firmy Medik8. Opiera się on na retinaldehydzie, który działa do 11 razy szybciej niż klasyczne formy retinolu. Przeprowadzono badanie kliniczne, w którym dowiedziono, że Crystal Retinal redukuje zmarszczki, wygładza skórę i poprawia jej nawilżenie. Opatentowany system kapsułkowania i stabilizowania chroni retinal przed takimi czynnikami zewnętrznymi jak ciepło i tlen. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Hertfordshire – wiodącym centrum badań nad podawaniem leków wykazały, że po 4 tygodniach stosowania Crystal Retinalu pozostało w preparacie  95% retinalu a po 12 miesiącach 91%. W przypadku receptury zawierającej niekapsułkowany i niestabilny retinal badania zakończono po 4 tygodniach ponieważ w recepturze nie pozostał już żaden retinal.

W podsumowaniu można więc stwierdzić że retinoidy w dermatologii wykazują korzystne działanie w leczeniu trądziku, rogowacenia starczego, uszkodzeń słonecznych i spowalnianiu procesu starzenia. Miejscowe ich stosowanie ma dużą skuteczność, a coraz powszechniejsze stosowanie w przemyśle kosmetycznym prekursorów kwasu retinowego jak np. retynal pozwala zmniejszyć działanie drażniące.

Autor:
Agata Goliszewska, Kosmetolog z 10-letnim doświadczeniem. Specjalizuje się w zabiegach pielęgnacyjnych twarzy oraz ciała. Przez wiele lat pracowała jako instruktor zajęć praktycznych na Uczelni, jest również współautorką podręcznika z dziedziny kosmetologii. Wielokrotnie była ekspertem w telewizji oraz czasopismach, gdzie mogła podzielić się swoją wiedzą i pasją.